سومین جلسه از سلسه کارگاههای دانشافزایی اساتید دانشکده هنر
سومین جلسه از سلسه کارگاههای دانشافزایی اساتید دانشکده هنر با عنوان «بررسی آراء و نظرات در باب چیستی و منشاء نقشمایه «بُتِّه» در هنر اسلامی و نقد نظرگاه درخت سرو به عنوان منشاء و اصل این نقشمایه» در روز یکشنبه 20 آبان ماه توسط خانم دکتر خیرالهی برگزار شد و اساتید دانشکده هنر از این سخنرانی استفاده نمودند. در این سمینار، خانم دکتر خیرالهی مطالب را در دو بخش ارائه نمودند.
در بخش نخست، ابتدا معنای لغوی نقشمایهی بته بررسی شد و سپس آراء و نظرات پژوهشگران در خصوص چیستی و منشاء نقشمایهی بته برشمرده و در سه گروه گیاهی، جانوری و غیر این دو، طبقه بندی شد. در ادامه نمونه های تصویری نقشمایهی بته با یافته های بحث لغوی و طبقه بندی آراء مطابقت داده و مقایسه شد؛ نتیجه این که به نظر می رسد نقوشی با چیستی و منشاء های متفاوت، تنها به دلیل اشتراک در صورت و شباهت در شکل کلی، یکسان پنداشته شده و بته نامیده شده اند. نتیجه ی دیگر این که منشاء و چیستی نقشمایهی بته درختی مخروطی و سوزنی برگ است. در ادامه جهت شناسایی نقشمایهی بته از سایر نقوش مشابه، معیارهایی پیشنهاد شد. در بخش دوم نظرگاه درخت سرو به عنوان منشاء نقشمایهی بته مورد نقد و بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که در منابع موجود ادیان ایران باستان و زرتشتی متقدم اشارهای به تقدس درخت سرو نشده است؛ و درخت پرتکرار در تخت جمشید نیز درخت سرو نبوده؛ بلکه میتواند از خانواده ی درختان کاج باشد؛ لذا نمی توان بحث تقدس درخت سرو در اندیشهی ایران باستان و آیین مزدیسنایی را از عوامل موثر در ارتباط آن با نقشمایهی بته به شمار آورد.